UA-83376712-1

Labels

Dec 18, 2016

Con Rồng Cháu Tiên (11) : Nhà Trần (Phần 3)



./.

3.5 Nhà Trần (1225-1400)
3.5.1 Trần Thái Tông
3.5.2 Trần Thánh Tông
3.5.3 Trần Nhân Tông
Giặc Nguyên

3.5.4 Nhà Trần thời thái-bình
- Trần Anh Tông (1293-1314)
- Trần Minh Tông (1314-1329)
- Trần Hiến Tông (1329-1341)
Lúc này, triều-đình có nhiều quan văn võ tài trí như Đoàn Nhữ Hài, Phạm Ngũ Lão, Trương Hán Siêu, Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Trung Ngạn, Chu Văn An, v.v... nên thật là một thời rất thịnh về đời nhà Trần vậy.

3.5.5 Nhà Trần suy vong
- Trần Dụ Tông (1341-1369)
Trong những năm đầu, tuy Dụ Tông làm vua, nhưng quyền chính trị ở Thượng hoàng quyết đoán cả, cho nên dẫu có phải mấy năm tai biến mất mùa đói khổ, nhưng việc chính trị còn có thứ tự.

Từ năm 1358 trở đi, Thượng Hoàng mất rồi, cựu thần như ông Trương Hán Siêu, ông Nguyễn Trung Ngạn cũng mất cả, từ đó việc chính trị bỏ trễ nãi. Kẻ gian thần mỗi ngày một đắc chí. Ông Chu Văn An là một nhà danh nho thời bấy giờ và đang làm quan tại triều, thấy chính trị bại hoại, làm sớ dâng lên xin chém bảy người quyền thần. Vua không nghe, ông ấy bỏ quan về ở núi Chí Linh. Vua Dụ Tông về sau cứ rượu chè chơi bời, xây cung điện.
Chính sự như thế, cho nên giặc cướp nổi lên như ong dấy. Dân tình khổ sở, năm nào cũng phải đói kém. 
Cơ nghiệp nhà Trần bắt đầu suy từ đấy.

Việc Giao Thiệp Với Nước Tàu
Bấy giờ ở bên Tàu, nhà Nguyên đã suy, trong nước rối loạn. Chu Nguyên Chương dấy binh rồi trong 15 năm dứt được nhà Nguyên dẹp yên thiên hạ, dựng nên cơ nghiệp nhà Minh.

Việc Giao Thiệp Với Chiêm Thành
Lúc này, vua Chiêm Thành Chế Bồng Nga là một ông vua anh hùng, có ý đánh An Nam để rửa những thù trước. Vậy cho nên hết sức tập trận, luyện binh. Nhờ cách xếp đặt có thứ tự, dụng binh có kỷ luật cho nên quân Chiêm Thành từ đó mạnh lắm, sau này đánh phá thành Thăng Long mấy lần, làm cho vua tôi nhà Trần phải kính sợ mấy phen.

- Trần Nghệ Tông (1370-1372)
Năm kỷ dậu (1369), vua Dụ Tông mất, không có con. Người con nuôi của Cung Túc Vương là Dương Nhật Lễ được Hoàng Thái Hậu lập lên làm vua rồi làm phản. Các quan Tôn thất nhà Trần mới hội nhau đem binh về bắt Nhật Lễ giết đi, rồi rước Cung Tĩnh Vương (đã bỏ trốn vì sợ luỵ) về làm vua. Tức là vua Nghệ Tông.

Nghệ Tông là một ông vua nhu nhược, việc gì cũng để cho người ngoại thích là Lê Quý Ly quyết đoán cả.
Quý Ly là dòng dõi người ở Chiết Giang bên Tàu. Sau ông tổ tứ đại là Hồ Liêm dời ra ở Thanh Hóa, làm con nuôi nhà Lê Huấn, cho nên mới đổi họ là Lê. Lê Quý Ly có hai người cô lấy vua Minh Tông, một người sinh ra vua Nghệ Tông, một người sinh ra vua Duệ Tông. Vì thế cho nên Nghệ Tông càng tin dùng lắm.

- Trần Duệ Tông (1372-1377)
Thái Tử Kính lên ngôi, tức là vua Duệ Tông, lập Lê Thị (là em họ Quý Ly) làm hoàng hậu.
Năm 1376, quân Chiêm lại sang phá ở Hóa Châu. Duệ Tông thân chinh đi đánh, bị mưu Chế Bồng Nga, Duệ Tông chết trận, tướng sĩ mười phần chết đến bảy tám.

- Trần Phế Đế (1377-1388)
Nghệ Tông Thượng Hoàng được tin Duệ Tông chết trận rồi, bèn lập con Duệ Tông là Hiễn lên nối ngôi, tức là vua Phế Đế.

Trong nước bấy giờ dân tình đói khổ, nhà vua thì sợ giặc phải đưa của đi chôn ở trên núi. Ở ngoài bờ cõi thì người Chiêm hay vào đánh chỗ này, mai vào phá chỗ khác, nhà nước mỗi ngày một hèn yếu.

Trong triều thì Lê Quý Ly chuyên quyền, chọn những chân tay cai quản các đội quân để làm vây cánh, ngoài các trấn thì giặc giã nổi lên nhiều lắm. Thuế má thì càng ngày càng nặng, dân tình thật khổ sở.

- Trần Thuận Tông (1388-1398)
Nghệ Tông Thượng Hoàng nghe Quý Ly mà giết Đế Hiễn rồi lập người con út của mình là Chiêu Định Vương lên làm vua, tức là vua Thuận Tông.

Từ khi Chế Bồng Nga bị thằng đầy tớ phản trắc nên phải chết trận, giặc Chiêm đã yên. 
Lê Quý Ly càng ngày càng kiêu hãnh. Bao nhiêu những người mà không tòng phục mình thì xui Thượng hoàng giết đi; hoàng tử, thân vương đều bị giết hại. 
Nghệ Tông Thượng hoàng mất rồi, Quý Ly lên làm Phụ Chính Thái Sư vào ở trong điện, và từ đấy Quý Ly cứ chuyên làm mọi việc để chực đường thoán đoạt.

- Trần Thiếu Đế (1398 - 1400)
Quý Ly bắt Thuận Tông nhường ngôi rồi lập Thái Tử là Án lên làm vua. Thái tử bấy giờ mới có 3 tuổi, tức là Thiếu Đế.
Lê Quý Ly làm phụ chính tự xưng làm Khâm Đức Hưng Liệt Đại Vương, rồi sai người giết Thuận Tông đi.
Đến tháng hai năm canh thìn (1400) Quý Ly bỏ Thiếu Đế rồi tự xưng làm vua thay ngôi nhà Trần.


Nhà Trần làm vua nước Nam ta kể từ Trần Thái Tông đến Trần Thiếu Đế, với 12 ông vua, được 175 năm, công việc trong nước sửa sang được nhiều, chính trị luật lệ đều chỉnh đốn lại, học hành thi cử thì mở mang rộng thêm ra. Lại chống với nhà Nguyên giữ được giang sơn, lấy đất Chiêm Thành mở thêm bờ cõi, thật là có công với nước Nam. Nhưng chỉ có điều luân thường trong nhà thì bậy: cô cháu, anh em, trong họ cứ lấy lẫn nhau, thật là trái với thế tục.
Còn như cơ nghiệp nhà Trần xiêu đổ là do vua Duệ Tông và vua Nghệ Tông. Duệ Tông thì hoang chơi, không chịu lo gì đến việc nước và lại làm loạn cả cương kỷ để đến nổi dân nghèo nước yếu. Nghệ Tông thì không biết phân biệt hiền-gian để kẻ quyền thần được thế làm loạn, thành ra tự mình nối giáo cho giặc, tự mình làm hại nhà mình vậy.

(Đúng là việc gì có thịnh rồi cũng có suy, chỉ là vấn-đề thời-gian mà thôi. Chỉ hận Hồ Quí Ly vốn gốc người Tàu, cướp ngôi vua rồi làm mất nước vào tay người Tàu một thời gian nữa.)

Yên Hà, tháng 10, 2016
Tài-liệu nguồn :
- Việt-Nam Sử-Lược (1919) : Lệ Thần Trần Trọng Kim

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.