Hai bên bờ đại-dương (2)

Chương 2: 
Sân trường TTR-CM

Rồi ngày vui nào chẳng qua? Hai buổi hội-ngộ cựu học-sinh TTR-CM đã chấm dứt, mọi người ra về lòng hân hoan, nhưng bịn rịn, quyến luyến và hứa với nhau sẽ hai năm tổ-chức lại một lần cho thoả tình bạn năm xưa.

Và Thanh cũng đáp máy bay về, trở lại với cuộc sống hàng ngày của cô. Nói cho ngay, đây không phải là khoá học của cô, cô không quen mấy ai nên cô không chia sẻ được những cảm-giác, tâm-tư của đám bạn học cũ kia, nhưng hai ngày này cũng là một ốc-đảo trong sa-mạc cuộc đời cô và lòng cô cũng cảm thấy nhẹ vui.

Cô con gái lớn đã vào đại-học và cư trú trong trường. Nhà lại vắng đi một người, công việc Thanh nhẹ đi đôi chút nhưng mẹ nào chả nhớ con nên lúc đầu cũng hơi buồn. Rồi lại một ngày như mọi ngày, ba mẹ con lại tiếp tục cuộc sống, đi làm, đi học.

Ba tháng sau, cô đã bắt đầu quên chuyến đi Canada thì một hôm, điện-thoại lại reo.
- Allo, chị Thanh phải không ạ?  Doãn trong ban tổ-chức reunion TTR-CM vừa qua bên Montreal đây chị. Dạo này, Thanh có được khoẻ không?
- Vâng, chào anh. Cám ơn anh, Thanh vẫn bình an. Còn anh chị ra sao?
- Tụi này vẫn thường. Một lần nữa, thay mặt ban tổ-chức, xin được cám ơn chị đã giúp cho buổi văn-nghệ thêm phần độc-đáo, ai cũng phải khen, cứ hỏi chúng tôi cô nào trường CM mà hát chuyện-nghiệp hay quá vậy?
- Cám ơn anh đã quá khen chứ Thanh đã bỏ lâu năm rồi không hát nên có lẽ không tự-nhiên lắm?
- Thanh lại khiêm nhường rồi đó. Nhưng này, hôm nay anh gọi vì sau buổi hội-ngộ, tụi anh đã dựng nên một diễn-đàn trên Internet để mọi người có một thời-điểm nói chuyện, tán gẫu, trao đổi ý-kiến, tin-tức hay thảo-luận với nhau. Một số bạn, trong đó có anh, có đề-nghị mời Thanh gia-nhập cho vui, vì Thanh cũng là “dân” CM dù là một lớp sau và mọi người phần đông cũng biết và thích Thanh lắm. Thanh nghĩ sao?
- Úi chà, diễn-đàn là cái gì, Thanh chưa bao biết đến. Chuyện Internet, Thanh “nhà quê” lắm, chỉ biết viết i-meo vớ vẩn hay thỉnh thoảng lên Mạng tìm một tài-liệu hay thông-tin gì đó thôi. Thật ra thì nhà có gắn Internet chỉ vì mấy đứa con đi học cần thôi chứ những việc lắt nhắt như Thanh cần thì thỉnh thoảng làm trong sở cũng được. Cho nên Thanh cũng hơi ngại đó.
- Có gì đâu mà ngại? Ở trong một diễn-đàn, mình hoàn toàn không bắt buộc phải viết gì cả. I-meo bất cứ ai gửi lên, mọi thành viên đều nhận được, thích thì đọc, không thích thì “delete”, hứng nữa thì nhảy vào phát biểu ý-kiến của mình, có khi chỉ viết hai ba chữ như “Hay quá, cám ơn” thôi, không có gì ghê-gớm lắm đâu. Thôi bây giờ anh đề-nghị cứ để Thanh gia-nhập incognito, tụi anh sẽ không thông báo gì, Thanh cứ ung dung “thử hàng” một thời gian, sau đó, thích thì ở lại, không thích thì lặng lẽ rút lui, không ai biết, không ai ép buộc gì hết. Thanh nghĩ sao?
- Ừ thôi được, cứ để Thanh thử vậy, anh nhé. Thanh trả lời sau vài giây suy nghĩ. Cứ thử chơi cho biết.

Doãn cắt nghĩa cho Thanh một ít qui-luật của diễn-đàn: lịch sự với nhau, không chỉ-trích cá-nhân, không cãi vả, tránh lời lẽ và ý tưởng thô-tục (để tôn-trọng phái nữ trên diễn-đàn) và tránh những đề-tài nhạy cảm, nhất là những vấn-đề liên-quan đến chính-trị Việt-Nam, một mặt để khỏi liên-luỵ đến các bạn đang sống trong nước và để tránh những pha “võ mồm” làm mất hoà-khí bạn bè.

Thế là sau đó, Thanh bắt đầu nhận được những điện-thư của các bạn trên diễn-đàn TTR-CM. Dư-âm của lần hội-ngộ vẫn chưa tan nên diễn-đàn khá hào-hứng, mọi người vẫn còn như tiếp-tục “hội-ngộ”, cùng nhau gợi lại những kỷ-niệm năm xưa.
Trong lúc này, vì không thật sự quen biết ai, vả chăng còn là “ma mới” nên Thanh chỉ đọc phớt qua chứ không tham gia vào những đối-thoại. 

Dần dần, âm-hưởng hội-ngộ bắt đầu phai và diễn-đàn cũng bớt sôi động. Cho đến một ngày, một chị gửi lên bài nhạc “Ánh đèn màu” trên Youtube để mọi người nghe cho vui.
Thanh bao nhiêu năm nay vì phải tập-trung nghị-lực vào việc mưu sinh, nuôi con nên không còn đàn hát bao nhiêu nữa nhưng máu văn-nghệ vẫn chảy trong người nên khi nghe lại bài hát đó, cô chợt động lòng và trả lời lại:
- Bài "Ánh đèn màu" quả nhiên là một nhạc-phẩm bất hủ. Thanh cũng mê bài này lắm vì lời lẽ bài nhạc diễn-tả cuộc đời và tâm-trạng của một nghệ-sĩ rất xác thực.
  Đời ca hát ngày tháng cho đời mua vui
  Đời son phấn làm mất bao ngày thơ-ngây
  Rồi khi ánh đèn tắt lặng lẽ cô đơn
  Chìm trong bóng đêm, người ta lãng quên, bẽ bàng…
Bài này, T. chỉ nhớ lõm bõm vài lời thôi. Nếu có ai có được lời bài nhạc này thì làm ơn cho T. xin nhe.

Hôm sau có hai anh đã gửi lên lời bài nhạc theo lời yêu cầu của Thanh. Cô bèn trả lời:
- Cám ơn anh Khang và anh Phương đã gửi lời bài nhạc. Bài này, T. rất thích hát, nhớ lại có một lần họp mặt ở nhà một người bạn, mọi người yêu cầu T. hát bài này, T. vớ lấy cây ghi-ta và cất tiếng hát. Chung quanh, đèn tắt ngúm, chỉ có ánh lửa trong lò sưởi, im phăng phắc. Khi hát xong câu cuối cùng "Chìm trong bóng đêm, người ta lãng quên, … bẽ bàng…", không có tiếng vỗ tay, nhưng T. trông thấy vài giọt lệ rồi mọi người ra ôm lấy T. Thật là một kỷ-niệm khó quên.
- Chắc là Thanh phải hát hay lắm đây? Phương hỏi thêm.
Doãn bèn nhảy vào vòng:
- Phương ơi, tại mày không đi Retrouvailles vừa rồi nên mày không biết đấy thôi. Thanh là promo sau mình một năm, lúc còn ở Sài-Gòn đã từng đi hát và vừa rồi đã là ca sĩ chính trong buổi gala đó. Mày không đi nghe được là uổng phí một đời trai già đó. Hi hi.
- Hoá ra thế. Như đã kể với mày, lần vừa qua, tao biết được tin reunion quá trễ, đã đi nghỉ hè mất rồi, tiếc hùi hùi, không gặp lại tụi mày được. Nhưng không sao, tao sẽ đi thăm tụi mày, và mình còn bao nhiêu reunion khác nữa cơ mà?

Thế là Thanh bắt đầu tham gia vào diễn-đàn, thỉnh thoảng trao đổi ý kiến về những đề-tài cô thích như âm-nhạc, thể thao, truyện kiếm-hiệp Kim Dung mà biết bao nhiêu người đã từng thức đêm để đọc,… 
Trong cái tỉnh lẻ bé xíu xiu cô ở, chỉ có ba ngàn dân cư, trong đó chỉ có một cặp vợ chồng người Việt đã đứng tuổi nên cô chỉ có qua lại xã-giao chứ không gì là thân thiện. Liên-hệ cô chỉ có mấy đứa con, những bạn đồng-nghiệp, không kể một vài hàng xóm để chào hỏi. Bạn Việt-Nam thì phần lớn ở xa, cách nhau ít nhất ba tiếng lái xe nên cô ít được nói chuyện tiếng Việt với bạn bè cùng lứa tuổi. Cho nên, dần dần, Thanh cũng cảm thấy vui vui với cái sân-trường TTR-CM này. 

Một hôm, cuốn phim “Mùi đu-đủ xanh” của đạo-diễn Trần Anh Hùng được ra mắt khán giả tại Paris. Phương đi du học đã lâu lắm rồi mà chưa về thăm xứ sở, tâm hồn vương vấn không ít nên Phương bỗng cảm thấy muốn đi xem.
Bước ra khỏi rạp, Phương tạt vào một quán cà-phê, gọi một tách cà-phê đen và thả hồn trở lại cuốn phim vừa xem. Nói cho ngay, có lẽ người Tây phương sẽ cảm thấy chán đối loại phim này vì lối quay chậm, ít hành-động, ít nói và nói chậm. Nhưng đạo-diễn có những cách thể hiện tài tình về những cảm nhận của bản thân cũng như gợi cho người xem nhiều suy tưởng về cuộc sống, con người Việt Nam, mà đặc-trưng là thân phận nhẫn nại, cam chịu, hy sinh của người phụ nữ. Phương lại nhớ lại hoàn cảnh mẹ mình, nhớ lại những huống cảnh quen thuộc, xót thương cho mệnh nước và dân-tộc mình.
Phương có thói quen hay đem theo giấy bút trên người nên bắt đầu ngồi hí hoáy viết. Tối về nhà, ăn cơm xong, Phương bèn lên diễn-đàn trút ra những cảm-nhận ray rứt của mình:
- Vừa đi xem phim “Mùi đu-đủ xanh” về, nhớ nhà quá, viết lên vài giòng chia sẻ với bạn bè nhé?
Mùa đu-đủ đã đến rồi. Đâu đây, phảng phất mùi đu-đủ xanh, mùi đu-đủ chín, lẫn vào bao hương vị khác, nào mùi ổi, mùi mít, mùi soài, mùi sầu riêng, lẫn vào bụi đường đông người để khiến mắt tôi cay.
Tôi nhớ mùi mắm nêm, nhớ đĩa tiết canh vịt ăn ở L.A. với mấy thằng bạn, nhớ những món ăn thuần tuý nơi một quán ăn ở San jose, nhớ…
Tôi nhớ gia-đình, nhớ bố mẹ, nhớ chị em, nhớ cô chú bác đang sống nơi xa.
Tôi nhớ ngôi trường cũ, nhớ thày, nhớ bạn, nhớ ông hiệu-trưởng, nhớ cả bác phu quét lá trong sân trường.
Tôi nhớ ngôi nhà cũ chật-chội, nơi tôi đã sống, đã lớn, không biết bây giờ còn đâu? Trong con đường hẽm Cây điệp bé tí ti, tôi còn nhớ những lúc tôi phải phụ mẹ tôi đẩy xe, khiêng những két nước ngọt từ đường chính vào đến nhà vì xe cam-nhông giao hàng không vào được. Con đường hẻm bụi bậm, chiều chiều phải tưới nước ngoài trước cho đỡ nóng, đỡ bụi. Trong con đường hẻm đó, tôi còn nhớ cả bác phu đẩy xe đi từng nhà, xin đồ ăn thừa về nuôi lợn.
Nước tôi nghèo lắm, nhà tôi chẳng giàu sang gì, nhưng sao tôi ước mơ được sống lại những giây phút mầu-nhiệm đó, nhưng sao tôi tiếc nhớ những chuỗi ngày mộc-mạc đó?
Đêm nay, tôi có cảm-tưởng tim óc tôi mọc rễ để đưa tôi về Hà-Nội, về đến con đường Quan Thánh, về đến cái nôi tôi đã nằm.
Những tấm ảnh sepia bạc màu trong những cuốn an-bom cũ của bố mẹ tôi hầu như sống lại. Tôi nhớ tấm ảnh tôi ngồi bô, ngây-thơ như con nai vàng ngơ ngác.
Tôi nhớ những chuỗi ngày êm đềm của tuổi ấu thơ, những kỷ-niệm đã quá xa rồi. Xa quá rồi.

Thôi rồi, tôi lại nhớ nhà rồi. Nhớ nguồn, nhớ cội, nhớ cả bốn ngàn năm văn hiến (một niềm hãnh-diện lớn lao), nhớ tổ-tiên, nhớ ông bà đã lưu truyền lại bao nhiêu đức-hạnh, bao nhiêu vẻ đẹp, lẫn lộn với bao nhiêu nỗi buồn.
Vì tôi không quên bao vết thương in hằn trên lưng Mẹ Việt-Nam, in hằn trên lưng tôi đau xót.
Tôi yêu hương tôi đau khổ, tôi thương dân-tộc tôi nghèo nàn, tôi tủi thân cho chính mình.
Ôi quê hương, người tình muôn thuở, muôn đời,
Yêu em quá, em ơi…

Những lời lẽ thấm thía quá. Lòng Thanh như chợt nhiễm tâm-tư của người viết.

Cô chợt tự nhủ thầm:
- Anh Phương, không ngờ anh viết cảm động quá. Anh phải viết nhiều nữa nhé.

./.

Yên Hà, tháng 9, 2016